ESP (Electronic Stability Program) Nedir? Nasıl Çalışır?

Değerli okurlar, Bir önceki yazımızda ASR yani Anti Ptinaj Sistemine değinmiştik. Bu yazımızda ise ESP’ye yani Elektronik Denge Programı sistemine değineceğiz. ESP nedir? otomobilerde kullanılan bir sürüş destek birimidir. Açılımı Electronic Stability Program (Elektronik Denge Programı) olan sistemi ilk defa Mercedes firması 1995 yılında CL modellerine opsiyonel olarak sunmaya başlamıştır.

ESP nedir?

ESP’nin ingilizce açılımı ”Electronic Stability Program” dır. Yani Elektronik Stabilite Programı. Buradaki stabilite ise denge, kararlılık ve sağlamlık anlamları taşımaktadır. ESP tek başına bir sistem olmamakla beraber ABS (kilitlenmeyi önleyen fren sistemi), ASR (patinaj önleme sistemi) ESP sistemini destekler durumdadır.

ESP’yı oluşturan parçalar şöyle sıralanabilir…

Teker Hız Algılayıcıları: Aracın tekerlerinde bulunan ve hızını ayrı ayrı ölçebilen algılayıcılardır.

Yanal Hız Algılayıcı: Aracın doğrultusundan ne kadar saptığını ve yanal hızlarının ne olduğunu ESP’ye bildiren algılayıcıdır.

ABS Hidroliği ve Fren Basıncı Algılayıcısı: Ani fren durumlarında aracın tekerlerine uygulanan fren basıncını algılayan ve tekerin kilitlenmesini önleyen parçadır.

Direksiyon Açısı Algılayıcısı: Sürücünün gitmek istediği yönün algılanmasını sağlayan parçadır.

Elektronik Kontrol Ünitesi: Bütün algılayıcılardan gelen bilgi ve dökümanları kısa sürede değerlendirip, kritik durumlarda ESP’yi devreye sokan ünitedir.

ESP Nasıl Çalışır?

Sürücünün araçtan istedikleri ve aracın davranış şekli sürekli olarak ESP tarafından kontrol edilir. Bunlar arasında bir dengesizlik varsa ESP devreye girer. Burdan şunu anlıyoruz ESP arka planda devamlı faal durumdadır. Fakat önemli ve kritik durumlarda devreye girer.

Hızlı bir şekilde giderken önünüze engel çıkarsa ya da oldukça keskin bir viraja girerseniz, arabanın burnu düz bir doğrultuda kaymaya başlar. Direksiyonu çevirdiğiniz yöne araba gitmeyecektir. Bu durumda teker hız algılayıcıları, ön tekerin kontrolden çıktığını anlar, ESP algılayıcılar ise sürücünün gitmek istediği yön ile arabanın gitmekte bulunduğu yön arasındaki farkı algılar. Sürücü sağ’a gitmek istiyorsa sağ arka tekere ESP fren uygular. Bu sayede arabanın burnu gitmek istenen yöne doğru düzelir.

Bunun dışında yolun kaygan oluşu, yolun buzlu oluşu gibi durumlarda aracın dengesinde bir düzensizlik olması halinde yine ESP devreye girecektir.