Donanımınızı Geliştirin, Çöpe Atmayın! – 1

Merhaba arkadaşlar,

Bir çok cihaz ikinci yıldan sonra eskir veya bozulur ve onları tamir etmek anlamsızlaşır. Fakat, ufak dokunuşlarla onlardan faydalanabilirsiniz.

Ne zaman bir donanım bir kaç yıllık olsa, üreticiler ge­nelde kullanıcının onu pahalı ve yeni bir ürünle değiş­tirilmesini istiyor. Fakat, sadece az bir eforla PC’nizin. mobil cihazlarınızın ve aksesuarlarınızın erkenden ölmesini engelleyebilirsiniz. Bu hem cüzdanınız hem de çevre için iyi olacaktır. Masaüstü PC’ler prensipte upgrade edilebilir, fakat laptoplar için bu süreç genelde biraz daha zor. Fakat, iki durumda da. Windows 10 donanıma yapay bir son kullanım tarihi sunuyor. Bu tarihe ulaşıldığında, Windows 10 güncellemeleri yüklemeyi reddediyor, alternatif olarak sürücüyü kendiniz de bulamayabiliyorsunuz. Bu eski ekran kartları, belli işlemciler, eski tarayıcılar veya TV kartları için bilinen bir husustu. Fakat, bazı yazılım ipuçları ile bu cihazları bir kaç yıl daha hayatta tutmak söz konusu olabiliyor.

Laptop ve PC’leri Uzun süre çalıştırabilmek…
Bu üç husustan biri sözde, PC donanımını veya aksesuarını çöpe atmak için önem arz eden faktörlerden: Bilgisayar sık sık tıkanmaktadır, bir donanım hatası cihazın çalışmasını engellemektedir veya yazılım yahut sürücü sorunu nedeniyle cihazı daha fazla kullanmak söz konusu olmamaktadır. Adım adım anlatmak suretiyle bu zorlukların görece basit yöntemlerle nasıl bertaraf edileceğini sizlere göstereceğiz.

Retrofit: SSD ve daha fazla RAM
İşlemciler söz konusu olunca, yedi yıllık orta sınıf bir PC modern standart görevler için yeterlidir. Eğer durum bu değilse, cihazın yeterince RAM’i yoktur veya manyetik hard diski biraz fazla yavaş kalıyordun Laptoplar ve masaüstü PC’lerde bu iki sorun da kolayca çözülebiliyor. Önce RAM senaryosuna bakalım: Windows’un modern bir versiyonu 4GB RAM den az RAM’iniz varsa verimli çalışmaz. Sistem bir tarayıcıda birden fazla site açıksa veya birden fazla program çalışıyorken neredeyse tam kapasite çalışacaktır. Bunun karşılığı geç tepki süreleri ve sürekli hard diske ulaşım olacaktır.

Sistemi upgrade etmeden önce. kombinasyonu ile takılı RAM miktarını ve bunun ne kadarının “kullanılabilir” olduğunu tespit etmelisiniz. Eğer bu iki değer arasında fark varsa, genelde sebebi şudur: Ayrıca ekran kartı olmayan bilgisayarlarda. 512 MB’a kadar hafıza ekran kartı için ayrıl­mış oluyor. Böylesi bir durumda bu ayrılan miktar RAM ola­rak kullanılamıyor. Aynı ekrandan yüklü Windows un 64-bit veya 32-bit’lik versiyon olup olmadığını görebilirsiniz. Pratikte 32 bitlik sürüm 3.5 GB RAM’den fazlasını desteklemeyecektir.

Upgrade etmeden önce bir bakmalı!
CPU-Z analiz gereci size upgrade etmeniz gereken hafızayı bulmakta yardımcı olacaktır. İlgili bilgi SPD sekmesinde bulunabilin Sol üstteki açılan menüden boş veya dolu yuvalara bakarak takılı RAM’leri tespit edebilirsiniz. Bu modülle ilgili bilgiler sağ tarafta gösterilecektir. Eğer yuvaların bir kısmı boşsa upgrade oldukça kolay olacaktır: Böylesi bir durumda, ekranda görüntülediğiniz ve takılı olan bir veya iki modülle uyumlu parametrelere sahip RAM modüllerine bakmalısınız Module Size ve Max Bandwi İdeal olarak, büyük bir firmadan veya fiyat karşılaş­tıran sitelerden faydalanarak, CPU-Z’nin size gösterdiği Part Number ile arama yapmalısınız. Eğer tüm yuvalarda (aşırı küçük) modüller varsa, bunları daha büyüklerle de­ğiştirmenizde fayda vardır. Corsair, Crucial veya Kingston gibi üreticilerin sitelerinde ana kartınızın modelini yazarak doğru RAM’i tespit edebilirsiniz. Bu siteler genelde size sipariş imkanı da sağlamaktadır.

Takma prosedürü IT ile ilgili ciddi bir ustalık gerektirmiyor: Bir masaüstü PC’de yapmanız gereken tek şey eğer varsa kilidi kaldırmak ve doğru biçimde RAM’i yuvasına oturtmak. Hepsi bu. Laptoplardaki daha küçük SO-DIMM modülleri genelde alttaki kolayca açılan kapakların altında yer alır; yatay kilitler açıldığında bu modüller kolayca çıkarılabilir ve/veya takılabilir. İlk açılışta, sistem otomatikman ekstra RAM kapasitesini tespit edecektir.

SSD herhangi bir sistemi hızlandırır…
Manyetik hard diskler kullanmak biraz çağ dışı kaldı, zira bu gereçler açılış, program çalıştırma ve tüm veriye ulaşma işlemlerinde sistemi yavaşlatmaktalar. SSD’ye geçmek bu sorunu bir kaç yıllığına çözecektir. Eski bilgisayarlarda, SATA SSD’ler tek seçenek. Bunların fiyatı da oldukça makul. Samsung. Crucial ve Sandisk gibi üreticilerin uyum yazılımı da mevcut. Önce SSD’yi bilgisayarınıza ek bir disk olarak takmalısınız. Ardından ilgili yazılım ile sistemi SSD’ye transfer edin; bu tamamlanınca SSD’yi ana diskiniz olarak PCye bağlayın. Masaüstü PC’lerde, bağlantıyı bir SATA portu ile sağlamalısınız. Eğer bir laptop kullanıyorsanız. SSD’yi harici bir USB kutu (ki bu ayrıca satılmaktadır) ile bağlayabilirsiniz. Bu şekilde eski hard diski de kullanmaya devam edebilirsiniz.

Güç sorunları: Sık karşılaşılır ve çözümü kolaydır.
Adaptörler ve piller oldukça hızlı bozulur. Böylesi bir durumda sorunu tespit etmek ve gidermek oldukça kolay: Eğer bir laptop açıldıktan sonra tamamen donuyorsa fakat adaptörle bağlı iken çalışıyorsa (bu pil söküldüğünde söz konusu olabilmektedir), büyük ihtimalle piliniz bozulmuştur. Böylesi bir durumda, internette laptopunuzun pilini aratın. Eğer yeni pil yoksa veya çok pahalı ise. laptopu şarja bağlı şekilde kullanmaya devam edebilirsiniz. Bu ekranı bozulmuş laptoplar için de geçerlidir. Modele göre, hem ekran hem de menteşeleri sökülebilmektedir (örneğin Lenovo Thinkpad’ler) ve alt kısım bir monitöre veya TV’ye bağlanabilmektedir. Böylesi bir durumda cihaz ekstra PC veya oturma odası PC’si olarak kullanılabilir. Oturma odası PC’si olarak kullanımda Kodi ve MediaPortal gibi yazılımlar ve kablosuz klavye/fare işe yarayacaktır.

Eğer laptop adaptörle dahi kullanılamıyorsa, yeni bir laptop bakınmaksınız. Böylesi bir durumda, cihazı açıp kurcalayarak tamirata girişmenizi kesinlikle tavsiye etmiyoruz. Konu normal bilgisayarlar olunca, aradığınızı internette bulabilirsiniz. Eğer hususi olarak laptopunuza uygun bir model bulamadıysanız, değişen uçları ile üniversal bir adaptör ikinci tercihiniz olabilir. Böylesi bir durumda, üniversal adaptör (doğru) voltajı sağlamalı ve (en azından) akım yoğunluğu orijinali ile uyumlu olmalıdır. Dikkat: Orijinalin üzerindeki bir voltaj kesinlikle cihaza verilmemelidir.

Yazılım ve sürücü sorunu olan aksesuarlar…
Harici cihazların yeni Windows sürümlerine uyan sürücülerinin olmaması durumuyla zaten karşılaşıyorduk. Sonuç olarak. bir çok tarayıcı örneğin Nikon Coolscan slayt tarayıcısı sadece Windows ХР’уе kadar destekleniyordu. Bu cihazdan sonra daha iyi bir slayt tarayıcısı piyasaya çıkmadığı için, maalesef ki bu cihazlar çöpe gitmek zorunda kalabiliyordu. Bu durumda, gayrı resmi sürücü ve yazılım üreticilerinin yardımına başvurmak faydalı olabiliyor.
Tarayıcılar söz konusu olunca. SilverFast yüksek kaliteli foto ve slayt tarayıcıların tüm özelliklerini içerir ve VueScari mümkün olduğunca çok sayıda eski tarayıcıyı destekler, iyi alternatifler olarak öne çıkıyor.

Üçüncü şahıs yazılımları da ucuz eski donanımlar için mevcut Örneğin TV kartları için DVBViewer bazı özellikler ve ayarlama seçenekleri sunan bir yazılım. Bu yazılım Windows 10 altında da çalışıyor. Genel olarak, bir çok eski cihaz yeni Windows sürümlerine göre Linux ile çok daha uyumlu. Sonuç olarak, arada bir Linux çalıştırmak, bir USB disk veya ikincil işletim sistemi olarak, mantıklı olabilir zira bu şekilde, örneğin, eski tarayıcı ile tarama yapmak söz konusu olabilir. Ubuntu Linux bu anlamda özellikle iyi bir tercih, zira donanım desteği çok daha geniş. Daha da ötesinde, eski Windows sürümlerine iyi bir alternatif de olabiliyor.

Intel Clover Trail işlemcisi olan tabletler Windows 8/8.1 ile satılırdı. Bu cihazları Windows 10’a yükseltenler Creator’s Update’den beri dışarıda bırakıldı, zira bu tarihten sonra Windows bu işlemcilerin ömrünü tamamladığını ve güncelleme sunmayacağını beyan etti. Bu Intel tabletlere Linux yüklemek ya çok zor ya da imkansız Fakat bunu yüklemeyi başarabilirseniz tablet kesinlikle ömrünün sonuna dek çalışacaktır ve de son yazılımları ile birlikte.