SSD! artan hız ve depolama alanı?

Günümüzde bilgisayarınızda SSD yoksa zamanın gerisinde kalmışsınız demektir. Flash bellekle donatılmış sabit diskler işletim sistemini, oyunları ve uygulamaları aynı derecede hızlandırıyor ve manyetik disklerin iki ila üç katı  hızlı çalışıyor. Manyetik diskler ise asıl güçlerini NAS gibi ortamlarda depolama birimi olarak gösteriyor. Şu anda kullanılan SATA bağlantılı SSD’ler flash hücre teknolojisinin potansiyelini çok az değerlendirebiliyor.

İnce dizüstü bilgisayarlara sığan 2,5 inçlik kasalar aslında manyetik diskler için geliştirilmişti. Boyutları, verinin bir okuma kafası  aracığıyla okunduğu  dönen metal diskleri alacak büyüklükte.12 mm yüksekliğinde metal bir dörtgen. Kullanılan standarda göre SATA bağlantısı saniyede  300(GB)ya da (6)MB hız sunuyor. Diğer yandan SSD’ler tıpkı bir CPU gibi küçücük ince bellek yongalarından oluşuyor. Bir SSD’de denetim yongasının (denetçinin) paralel olarak yazıp okunduğu birden çok yonga bulunuyor. Bu sayede de SATA  bağlantısından çok daha hızlı çalışabiliyor.

Flash disklerle her şey değişecek

Bu yaz PC ve dizüstü anakartlarında yeni bağlantılar göreceğiz  ve bu hem flash teknolojisinin potansiyelini değerlendirecek hem de sabit diskleri hızlandıracak. Hedef saniyede birkaç GB’a ulaşmak. SSD’lerin  sadece aktarım hızı değil, veri yoğunluğu da artırılabilir. Flash medya fiyatlarındaki düşüş sayesinde 500 GB’lık SSD’ler el yakmıyor. Ancak yeni flash hücresi modelleri sayesinde gelecekte daha makul fiyatlı TB kapasiteli disklerimiz olacak

Yüksek hızlı bağlantı

Yeni bir SSD nesli gelmek üzere ve şu anda piyasada bulunan tüm SSD’lerden hızlı olacak. SATAexpress (SATAe) adlı standart bunu mümkün kılacak. SATAe, verileri yavaş SATA’nın yanı sıra PCI Express (PCIe)kullanarak da aktarıyor. Bugüne kadar PCIe yuvasına sadece grafik kartları takılıyordu. Dolayısıyla SATAe diskler hem SATA hem PCIe bağlantılarıyla uyumlu. SATA üzerinden saniyede maksimum 600 MB aktarılabiliyor.

Eski PCIe 2.0 ise  her bir hat çifti  başına 400 MB /s, yeni PCIe ise hat başına 1GB/s aktarıma izin veriyor. SATAe SSD’ler  PCIe  bağlantısında en az iki hat (x2)kullandığından  saniyede 800MB -2 GB aktarım hızlarına ulaşıyor. Fakat SATAe sadece bir bağlantı yükseltmesi değil, aynı zamanda  daha modern bir arabirim demek. SATAe, uyumluluk için AHCI desteğini  sürdürüyor fakat 2004 yılında manyetik diskler için geliştirilen AHCI komut setinin tepki süresi nispeten düşük. Bu ara birimin uzun vadede yerine yeni bir arabirime bırakması düşünülüyor.

Bu yüzden, hızlı sabit diskler için NVMHCI yazıldı. Komut seti tıpkı CPU’daki çekirdekler gibi paralel  veri aktarımını düzenliyor. Tüm depolama ve okuma komutları CPU tarafından işlendiğinden kuyruğa da gerek kalmıyor. Dahası, tepki süresi de düşük. NVHMCI,CPU ile SSD denetçisi arasında bir ara depolamaya gerek kalmadan komut iletebiliyor.

Flash bellek için optimize edilmiş donanım

Ne var ki tüm bu saydıklarımız teoriden ibaret. Henüz uygulaması yok. PCIe SSD’ler zaten sunucu pazarında kullanılıyor ve 4GB/s’nin üstünde aktarım hızlarına erişebiliyor. Fakat gerekli sürücülerden yoksun oldukları için PC’lere takılmaları mümkün değil. Bunun istisnası RevoDrive gibi ”el yapımı” çözümler. Dizüstüler için M.2  tasarımı, kişisel kullanıcılara geçiş safhasının başlangıcı M.2 diskleri üzerinde hem flash bellek hem de denetim yongası bulunan  bir devre  kartından oluşuyor. M.2 SSD’ler bugüne kadar sadece  SATA kullanıyordu. Ama yeni SATAe standardı M.2’ye  de PCIe  bağlantısı kazandırıyordu. Plextor’un M6e’si  ve Samsung’un XP941’i PCIe uyumlu  ilk M.2 SSD’ler. Bunları Intel’in, SATAe standardıyla uyumlu  olan 9 serisi yonga setli anakartlarında kullanabiliyorsunuz.

Ne var ki bu H97 ve Z97 ana  kartları en fazla iki adet PCIe 2.0 hattı kullanabiliyor. Bu da SSD’lerin hızını 800 MB/s ile kısıtlıyor. Söz konusu hız Plextor M6e ve B-key çentik (yani çift hat) kullanan diskler için sorun yaratmasa da Samsung’un XP941’i gibi dört hat kullanan diskler bu anakarta maksimum hıza erişemiyor. En yüksek hıza erişmek için  PCIe yuvasına uygun SSD adaptörü  ya da ASRock Z97 Extreme 6 anakart gerekiyor (dört hatlı PCIe yuvasını ve M.2bağlantısını sadece bu anakart sunuyor). İleride PCIe 3.0 ‘a geçiş SATAe  SSD’lerin hızını daha da artıracak. Günümüz denetçileri en fazla PCI 2.0’ı destekliyor. SandForce 3700 pek yakında hem AHCI hem NVHMCI  destekli bir denetim yongası çıkaracak. Toshiba’nın OCZ jetsream Express’indeki gibi PCIe 3.0 denetçiler önümüzdeki yıl piyasada olacak. Intel bile PCIe 3.0 için yonga seti desteği getirmeyi planlıyor.