Web Servisleri nedir?

Web servisi, bilgisayarlar arasında ağ üzerinden etkileşimi ve uyumluluğu sağlayacak yazılım sistemidir. Yerel ağ ve internet üzerinden çağrılabilecek yazılım bileşenlerdir. Web servisleri etkileşim kurmak için HTTP üzerinden XML mesajı gönderilir. Web servisleri ile, başkası tarafından geliştirilmiş bir yazılım kullanılabilir, böylelikle bu yazılımın tekrar yazılması gerekmez. Bu teknik programcıların başkası tarafından oluşturulmuş sınıf, bileşen, API kütüphanelerini kullanmasına benzer. Temel fark, web servisinin uzaktaki farklı bir sunucuda yer almasıdır. Bir web servisi internet üzerinden uzaktan çağrılabilir.

Web servisi, XML tabanlı mesajlaşmayı esas aldığından haberleşecek sistemlerin birbiriyle uyumlu olması gerekmez. Örneğin, Java ile geliştirilmiş ve UNIX sistem üzerinde çalışan bir uygulama ile .NET ile geliştirilmiş ve Windows işletim sistemi üzerinde çalışan bir uygulama, birbirlerinin çalışma ortamlarından bağımsız olarak, XML iletişim standartları aracılığıyla iletişim kurabilir. Yani, farklı şirketlere ait veya farklı platformlar üzerinde çalışan uygulamalar arasında fonksiyonellik paylaşılabilir. .NET kullanılarak oluşturulmuş bir web servisi Java istemci uygulaması tarafından çağrılabilir veya bir Java web servisi .NET uygulamasından çağrılabilir.

İnternet üzerinde farklı web servisleri kullanılmaktadır. Örneğin, bir e-ticaret sitesinin nakliye ücretini hesaplamak için bir nakliye firmasının web servisini kullanması, bir haber sitesinin farklı bir haber sitesinin haber başlıklarını ve makaleleri kendi sitesinde yayınlaması.

Web servisleri oluşturma ve kullanma açısından bilinmesi yararlı web servisi standartları ve tanımı aşağıda verilmiştir.

WSDL: Bir web servisi için ara yüz tanımlama oluşturmak amacıyla kullanılır. WSDL belgesi, web servisinde hangi metotların var olduğunu, her metodun kullandığı parametre ve geri dönen değerleri, onlarla nasıl iletişim kurulacağını istemciye söyler.

SOAP: Bir web servisiyle iletişim kurulduğunda veri değerleri gibi bilgileri kodlamak için kullanılan mesaj formatıdır.

HTTP: Tüm web servisi iletişiminin üzerinde gerçekleştiği protokoldür. Örneğin, SOAP mesajları HTTP kanalları üzerinden gönderilir.

UDDI: Şirketleri, şirketlerin sunduğu web servislerini, onların WSDL sözleşmeleri için ilişkili URL’leri kataloglayan kayıt servisi oluşturmak için kullanılan standarttır.

Web Servisleri Bulma

Kullanılmak istenilen web servisinin URL’si biliniyorsa gerekli kodlar yazılarak bu servis kullanılabilir. Kimi durumlarda ise web servisini aramak gerekir. UDDI (Universal Description, Discovery and Integration) kayıt servisi sayesinde kurumlar ihtiyaç duydukları servisleri arayabilmekte veya kendi servislerini farklı kurumlar tarafından bulunabilir hale getirebilmektedir.

UDDI, şirketler tarafından yayınlanan web servislerinin nerede olduğunu gösteren merkezileştirilmiş dizindir. Farklı organizasyonlar ve şirket grupları farklı UDDI kayıt servisi kullanabilir. UDDI dizininden bilgi almak veya bir bileşen kaydetmek (register) için web servisi arayüzü kullanılır.

Özetle, dünya üzerinde birçok web servisi vardır (google, live, amazon, weather vs.). Dünya üzerinde hangi web servisleri vardır ve bunların WSDL dökümanları nerededir gibi bilgilerin depolandığı sunucuya UDDI sunucusu denir.

Web Servisini Tanımlama

Bir web servisine nasıl erişileceğini bilmek isteyen istemci için servisin hangi metotları içerdiği, her metodun hangi parametreleri kullandığı, her parametrenin veri tipi bilinmelidir. WSDL (Web Service Description Language), tüm bu ayrıntıları tanımlayan XML tabanlı dildir. WSDL (Web Servisi Tanımlama Dili), istemcinin web servisine göndermesi (submit) gereken istek mesajını ve web servisinin geri döndüreceği cevap mesajını tanımlar. WSDL, ayrıca web servisinin yeri ve kullanılması gereken protokolü (genellikle HTTP) tanımlar. Özetle web servisleri, WSDL ile sundukları servisin tanımını yaparlar.