İçten Yanmalı Motorlar…

Merhaba arkadaşlar, Hepimiz az çok otomobiller ile içli dışlıyız günümüzde. Kimimiz işi gereği, kimimiz bir ulaşım aracı olarak, kimimiz ise bir tutku olarak gördüğü için otomobiller ile haşır neşir oluyor. Bir zamanlar lüx olarak görülen, ancak günümüzde ihtiyaç haline gelen otomobiller tüm insanlığın en yakın olduğu araçlardan biridir. Otomobillerin en önemli parçası, hatta kalbi olan motor bölümünü inceleyeceğiz.

İçten Yanmalı Motorlar

Ağırlığını tonla ölçtüğümüz otomobillerin hareketini sağlayan motorların en yaygın çeşidi olanı, hatta günümüzde tek kullanılan çeşidi olanı içten yanmalı motorlardır. Adından da anlaşılacağı gibi, yanma olayının motorun içinde gerçekleştiği motor çeşididir. Birkaç istisna motor çeşidi dışında, genel olarak yanma odalarında yakıt-hava karışımının yanarak genleşme oluşturması ve pistonları aşağı doğru iterek hareketi sağlaması ile çalışırlar. Bu hareket, 2 zamanlı ve 4 zamanlı olarak iki çeşittir.

Motor çok sayıda pistondan oluşabilirler. Farklı yakıt kullanan çeşitleri vardır. Bunlardan yazımızın ilerleyen kısımlarında bahsedeceğiz. Silindirlerin dizilişine göre içten yanmalı motorları çeşitlendirebiliriz.

• Sıralı Motorlar

Silindirlerin tek sıra şeklinde yerleştirildiği motor çeşididir. Genel olarak 4, 5, 6 silindir olurlar. Çevremizde gördüğümüz araçların büyük çoğunluğu sıralı 4 silindirli motora sahip araçlardan oluşur. Bunun sebebi ekonomik olması, kolay üretilebilir olması ve optimum performans sunabilmesidir. Yani yarış vb. Amaçlarla üretilmemiş olan normal otomobiller için en ideal seçimdir. Ufak modifikasyonlar ile gücü arttırılabilse de, daha fazlası için daha profesyonel olan büyük hacimli motorlar gerekmektedir.

• V Tipi Motorlar

İki silindir sırasının yan yana konularak krank mili (pistonların birleştiği ve döndürdüğü şaft) üzerinde birleştiği, bu sebeple V şeklinde bir görüntü oluşturduğu için bu şekilde bilinir. Silindir sayıları 2’nin katları (2-4-6-8 vs..) olarak artar. Silindir sayısının fazla olması, V şeklinde olması ve hacminin büyük olması nedeniyle performans araçlarında gördüğümüz motorlardır. V6, V8 ve V12 motorlar, çevremizde nadir de olsa görebileceğimiz araçlarda olan çeşitleridir.

V tipi motorlar otomobillerde olduğu kadar başla motorlu taşıtlarda da yaygın kullanılır. 2. Dünya savaşı tanklarında ve uçaklarında çok miktarda kullanılmıştır.

• Radyal Motorlar

Radyal motorlar, şeklinden dolayı Yıldız motorlar olarak da bilinir. İsminden de anlaşılaşılacağı üzere, silindirler yıldız şeklinde yerleştirilmiştir. Sıralı ve V8 motorların aksine, sıvı soğutmalı değil, hava soğutmalıdır. Bu motorların yüzeyleri, yüzey alanını genişletip hava akımıyla maksimum soğutmayı sağlayabilmek için tırtıklı şekilde tasarlanmıştır. Ancak şekillerinden dolayı çok fazla yer kaplaması sebebiyle otomobillerde kullanılmamıştır. Radyal motorların altın çağı, 2. Dünya savaşı idi. FW 190, P-47 Thunderbolt, B-24 Liberator gibi efsane olmuş uçakların motorları radyal motordur.

Bu motor çeşidi otomobillerde resmi olarak kullanılmamış olsa da, bazı kişiler tarafından araçlara konulup kullanıldığının örnekleri günümüzde bulunur.

• Boxer Motor

V tipi motorlara benzeyen, farklı olarak iki sıra silindirin 180 derecelik açıyla zıt konumlardırılmasıyla yatay bir görüntü alan motor çeşididir. Bu motorun diğerlerine göre avantajları, yatay şekilde olmasından dolayı aracın ağırlık merkezini aşağı çekerek, viraj performansını arttırmasıdır. Ayrıca silindirlerin zıt yönde olması sebebiyle normal motorlara göre çok daha az sarsıntı yapması nedeniyle konfora da olumlu etki gösterir. Dezavantajları ise, alışılmış motorlardan farklı olduğu için servis konusunda zayıftır. Bu tip motorlardan anlayan usta sayısı çok azdır. Boxer motorların kullanıldığı araçlara baktığımızda, çoğunlukla Porsche ve Subaru markalarını görüyoruz.

• Wankel Motor

Wankel motoru, daha önce bahsettiğimiz motorlardan çok farklı bir tasarım ve çalışma prensibine sahiptir. Piston, ekzantirik mili gibi önemi parçaların bulunmadığı bu motor, rotor denilen bir parçanın yanma odasında dönmesiyle çalışır.

Küçük ve hafif olması, çok yüksek devirlerde çalışabilmesi bu motorların avantajlarıdır. Dezavantajları ise, sürtünmenin fazla olması nedeniyle motorun ömrü çok kısadır. Ayrıca yakıt ile beraberinde çok miktarda yağ da tüketir. Ve bir diğer dezavantajı ise, servis konusundadır.

Wankel motoru geçmişte çok nadir bazı otomobil modelleri kullanmış olsa da, bu motoru dünyaya tanıtan Mazda RX-7 modelidir. Birçok filmde ve bilgisayar oyununda insanların ilgisini çekmiş bir otomobildir.
Otomobillerin kullandığı içten yanmalı motorlar genel olarak bunlardır. Tabi ki internette daha farklı motor tasarımları bulabilirsiniz.